Gleba – 10 najczęściej zadawanych pytań

Wiedza na temat podstawowych zagadnień związanych z glebą i jej żyznością wydaję się być znana każdemu. Warto jednak przypomnieć sobie odpowiedzi na podstawowe pytania, aby ponownie zastanowić się nad formą ingerencji w naturalne środowisko. Romke Postma, konsultant ds. agronomii współpracujący ściśle z AgroCares, odpowiada na pytania, które zawsze zadawano sobie na temat gleb.

 

1) Dlaczego gleba jest tak ważna?

Gleba stanowi podstawę życia dla roślin i zwierząt. Jest ona podstawowym substratem, na którym rośnie większość roślin. Oznacza to, że właśnie z tego miejsca pochodzi żywność, którą spożywamy. Ponadto gleba odgrywa ważną rolę w strukturze gruntu, która jest niezbędna dla każdego rodzaju budowy.

 

2) Czym jest gleba?

Gleba jest cienką warstwą materiału o grubości około jednego metra znajdującą się na powierzchni Ziemi. Jest to zasób naturalny składający się z zwietrzałych materiałów mineralnych i organicznych, powietrza i wody. Istnieją trzy główne rodzaje cząstek mineralnych, które można znaleźć w glebach: piasek, muł i glina. Skład mineralny gleby wpływa na jej właściwości, takie jak zdolność adsorpcji wody i składników odżywczych.

 

3) Jak powstaje gleba?

Gleba powstaję w wyniku erozji, wietrzenia skały macierzystej oraz osadzania się materiałów poprzez wiatr i wodę. Drugim krokiem w formowaniu gleby jest wietrzenie przez procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne zachodzące w tej materii.

 

4) Dlaczego rośliny rosną w glebie?

Rośliny rosną w glebie, ponieważ daje im ona wszystko, czego potrzebują. Zapewnia stabilność korzeni (w celu wsparcia łodygi) oraz składników odżywczych, takich jak azot, fosfor i potas.  Zawiera ona również ogromną ilość wzajemnie połączonych wnęk – lub „dziur”, w których korzenie mogą znaleźć powietrze i wodę, dwa niezbędne elementy dla ich wzrostu.

 

5) Czym jest jakość gleby?

Definicja jakości gleby zależy od jej wykorzystania. Gleba dobrej jakości do produkcji rolnej różni się od gleby dobrej jakości używanej do budowy domów. W przypadku produkcji rolnej można wyróżnić czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne determinujące jakość gleby. Przykładem czynników fizycznych jest struktura gleby i pojemność wodna. Jeśli chodzi o czynniki chemiczne, możemy wyróżnić pH lub całkowite ilości i dostępne frakcje składników pokarmowych roślin. Czynniki biologiczne determinują zdolność organizmów glebowych do recyklingu składników pokarmowych i odporności na choroby roślin.

 

6) Czym jest zdrowa gleba?

Zdrowa gleba, to stabilne środowisko życia, które umożliwia zachodzenia wszystkich niezbędnych procesów biologicznych. Zapewnia ono ochronę przed szkodnikami i chorobami. Zawiera wystarczającą różnorodność współistniejących organizmów, aby zarazki nie wpływały na nią w sposób dramatyczny. Co więcej, zdrowa gleba jest w stanie odzyskać składniki odżywcze z rozkładu materii organicznej.

 

7) Jak zdrowe są gleby na całym świecie?

W skrócie można wyróżnić trzy różne stany gleb.

Pierwszym są gleby w naturalnych ekosystemach, które mają długą tradycję: systemy te są zazwyczaj zrównoważone i nie są zagrożone, jeśli nie są skolonizowane przez ludzi.

Drugim są gleby, na które oddziałuje człowiek, na przykład gleby wykorzystywane do celów rolniczych. Tutaj wszystko zależy od systemów gospodarki rolnej. Jeśli rolnicy dbają o swoje gleby i na przykład unikają upraw monokulturowych bez rotacji, gleby mogą zachować swoje właściwości.

Trzecim są gleby, które były częścią naturalnych ekosystemów i które zostały skolonizowane przez ludzi, na przykład las tropikalny Amazonii. Gleby te są narażone na wysokie ryzyko utraty żyzności z powodu procesów takich jak erozja. Technicznie, rolnicy mogliby utrzymać te gleby w dobrym zdrowiu, ale doświadczenie pokazuje, że praktyki rolnicze w tych przypadkach są często zbyt wymagające.

 

 

8) Jak możemy chronić gleby?

Gleby są częścią różnych ekosystemów o różnych warunkach biofizycznych. Ważne jest, aby uważać je za unikalne. Nie można stosować tych samych rozwiązań w każdym przypadku. Aby móc zoptymalizować warunki wzrostu roślin, powinniśmy dowiedzieć się więcej o tym, czego potrzebują gleby, a najlepszym sposobem na to jest ich analiza. Ogólnie rzecz biorąc, degradacji gleby należy zapobiegać poprzez ostrożne użytkowanie i gospodarowanie glebą. Oznacza to na przykład, że należy zająć się erozją, zoptymalizować warunki wzrostu roślin i zapobiegać chorobom roślin poprzez dobór dobrych płodozmianów.

 

9) Jakie jest obecnie największe wyzwanie dla badaczy gleby?

Gleby odgrywają ważną rolę w walce ze zmianami klimatu. Udowodniono, że ogromna ilość węgla jest magazynowana w glebie. Obecnie trwają badania dotyczące potencjału gleb do magazynowania większej ilości węgla, ale także tego, ile CO2 może być uwalniane z gleb w przypadku praktyk rolniczych, takich jak monokultura bez rotacji. Gleby torfowe w szczególności dotyczą potencjalnej emisji CO2. Największym wyzwaniem dla nauk o glebie jest połączenie ważnej roli gleb w zmianach klimatycznych z ich kluczową rolą w produkcji żywności dla rosnącej populacji światowej.

 

10) Czy gleba jest zasobem odnawialnym?

Nie, nie jest ona zasobem odnawialnym. Teoretycznie regeneracja gleby jest możliwa w przypadku gleb zanieczyszczonych lub niezdrowych. Jednakże regeneracja zajmuje dużo więcej czasu w porównaniu z zanieczyszczeniem, że gleby nie powinny być uznawane za zasoby odnawialne.

 

Warto więc badać glebę i wiedzieć jakich składników potrzebuję w konkretnym momencie!

 

Chcesz sam zacząć badać glebę?

Skontaktuj się z nami i dowiedz się więcej na temat skanera do analizy gleb.